Bạn biết gì về đau khu vực?

  Đau khu vực là một hội chứng mạn tính, thường gặp ở tay hoặc chân. Bệnh xuất hiện ở người trước đây bị thương, nay tuy vết thương đã lành nhưng vẫn bị đau. Bệnh gây nóng dữ dội, sưng, đau, thay đổi màu sắc da, bắp thịt co thắt và teo, giảm khả năng cử động chi bị bệnh và tàn phế.

Đau khu vực ở người có vết thương cũ

Những người có vết thương cũ ở tay hoặc chân thường bị đau khu vực. Bệnh gặp ở nữ nhiều hơn nam và hay gặp ở độ tuổi từ 40 - 60 tuổi. Bạn bị một vết thương trước đây, tuy đã lành nhưng bạn có thể bị đau sau một chấn thương, sau một cuộc phẫu thuật, hoặc sau khi bạn mắc các bệnh: tim, nhiễm khuẩn, gãy xương, bong gân, viêm họng, cảm cúm...

Ba giai đoạn của đau khu vực

Có 2 dạng của hội chứng đau khu vực: 1 là hội chứng loạn dưỡng giao cảm phản xạ, gặp khoảng 90% số bệnh nhân là dạng này. Đau xảy ra sau khi bạn bị bệnh hoặc chấn thương nhưng không gây tổn thương trực tiếp đến các dây thần kinh ở vùng chi bị đau. 2 là dạng hỏa thống, thường xảy ra sau một tổn thương dây thần kinh ngoại biên. Cả 2 dạng bệnh đều diễn ra theo 3 giai đoạn.

Tổn thương tay trái do hội chứng đau khu vực

Giai đoạn 1, kéo dài từ 1 - 3 tháng với các triệu chứng: đau rát hoặc đau nhức; sưng tấy ở vùng đau; da ở chi đau lúc ướt lúc lạnh, màu da thay đổi từ trắng và lốm đốm sang đỏ hoặc xanh; da bị sưng nề, mỏng hoặc bóng; lông và móng ở chi bị đau phát triển tăng; bạn còn bị cứng khớp, co thắt cơ.

Giai đoạn 2, tiếp theo từ 3 - 6 tháng với các biểu hiện: bạn bị đau lan dữ dội kèm theo sưng ở chi đau; da của bạn có sự thay đổi kết cấu và màu da rõ rệt hơn; lông tóc chậm mọc và móng bị gãy, trên móng có vết nứt, rãnh và đốm ở móng; cứng cơ và khớp ở chi bị bệnh nặng hơn.

Giai đoạn 3, tiếp theo giai đoạn 2, thấy những tổn thương vĩnh viễn: bạn bị đau gây tàn phế toàn bộ chi; teo cơ và tổn thương khớp tiến triển, làm giảm khả năng vận động của chi bệnh; tổn thương da không hồi phục. Lúc này nếu bạn chụp Xquang sẽ thấy tình trạng mất canxi ở xương, đó là hình ảnh loãng xương hoặc tăng tuần toàn tới khớp ở chi bị bệnh.

Đau và tổn thương còn lan từ nơi bắt đầu bị bệnh tới các vùng khác theo một trong các kiểu sau: 1 là kiểu liên tục, tổn thương lan từ vị trí đau ban đầu, tới các vùng kế cận như từ tay tới vai, thân và mặt...; 2 là kiểu soi gương: tổn thương lan truyền từ chi bên này sang chi bên kia có tính chất đối xứng; 3 là kiểu độc lập: tổn thương nhảy cóc từ vùng bị bệnh ban đầu sang một vùng khác cách xa chỗ đau ban đầu, chẳng hạn từ chân lên lưng hoặc từ tay ra ngực.

Tàn phế do đau khu vực: bệnh này nếu không được phát hiện và điều trị sớm, có thể dẫn đến tàn phế. Do đau, bạn không dám cử động chi bị bệnh hoặc muốn cử động cũng khó vì chi cứng. Nên sau một thời gian cơ và da vùng bị bệnh sẽ bị teo. Bạn có thể bị tàn phế vĩnh viễn do bàn tay, ngón tay hoặc bàn chân, ngón chân co quắp theo một tư thế cố tật.

Điều trị và chăm sóc bệnh nhân

Nếu phát hiện và điều trị sớm trong một vài tháng sau khi có những triệu chứng đầu tiên thì hội chứng đau khu vực có thể được cải thiện nhanh chóng. Thuốc có thể dùng là: thuốc giảm đau chống viêm không steroid như aspirin, paracetamol, ibuprofen, analgin... Thuốc kháng viêm corticosteroid. Dùng thuốc tê phong bế thần kinh để giảm đau. Sử dụng thuốc giãn mạch để điều trị tăng huyết áp và giảm đau nhờ làm giảm co mạch. Dùng xung điện vào đầu mút dây thần kinh để giảm đau mạn tính. Phẫu thuật cắt thần kinh giao cảm để giảm đau. Chườm nóng nếu vùng bệnh bị lạnh, sẽ giúp bệnh nhân dễ chịu. Ngược lại, chườm lạnh để giảm sưng và giảm ra mồ hôi khi vùng đau bị nóng. Tập luyện vùng chi bị bệnh nhẹ nhàng theo hướng dẫn của bác sĩ nhằm cải thiện biên độ cử động và sức mạnh của chi.

Lời khuyên của bác sĩ

Trên thực tế, bạn rất khó nói để mọi người tin là bạn đang đau nhiều đến mức như bạn tả. Vì vậy, bạn cần nói về hội chứng đau khu vực cho người thân để họ hiểu nỗi đau đớn mà bạn đang phải chịu đựng, từ đó có sự hỗ trợ từ người thân.

Tự bản thân bạn, cần duy trì các hoạt động bình thường hằng ngày ở mức tối đa có thể, nhưng phải bố trí thời gian để bạn được nghỉ ngơi thư giãn. Bạn phải xác định tư tưởng, xây dựng bản lĩnh để sống chung với chứng bệnh này. Bạn nên học các phương pháp thư giãn như khí công, thiền để cải thiện bệnh.

Nhiều nghiên cứu cho thấy, nếu bệnh nhân bị gãy xương cổ tay, cẳng chân... mà biết bổ sung vitamin C hàng ngày thì ít bị hội chứng đau khu vực hơn so với người bị gãy chi nhưng không dùng vitamin C. Đối với bệnh nhân đột quỵ mà vận động sớm như ra khỏi giường đi bộ xung quanh ngay sau khi đột quỵ, sẽ giảm bớt nguy cơ mắc hội chứng đau khu vực.

Theo SKDS